[ Pobierz całość w formacie PDF ]
śmierci Piotra i Pawła - nie wiadomo, ale zostali pojmani na fali ogólnych prześladowań. Możliwe że Piotr,
nie mając rzymskiego obywatelstwa, został ukrzyżowany, jak chce tradycja. Relacja z dziejów Kościoła w
Dziejach Apostolskich kończy się przed śmiercią Piotra i Pawła.
Szaweł, gorliwy młody faryzeusz, doglądający szat katów Szczepana, otrzymał pózniej oficjalne pozwolenie
na prześladowanie chrześcijańskiej społeczności, które przeprowadził z niewątpliwą brutalnością. Po
śmierci Szczepana wielu chrześcijan uciekło. Właśnie w drodze do Damaszku,
gdzie schroniła się część z nich - których jechał uwięzić - Szaweł miał słynne spotkanie ze wskrzeszonym
Chrystusem - według ewangelii było to jedyne pojawienie się Jezusa po jego wniebowstąpieniu 14 maja 33
roku. Nawrócenie Szawła - przyjął wtedy imię Paweł - jest jednym z najsłynniejszych nawróceń spośród
tych, które wyróżniają się w historii Kościoła, w tym nawróceń świętego Augustyna, Johna Bunyana, Johna
Newtona i C.S. Lewisa. Mogło ono nastąpić już w 34 roku. Miało tak wielkie znaczenie, że w Dziejach
Apostolskich są na jego temat aż trzy wzmianki15. Spotkanie z wskrzeszonym Jezusem, decydujące o jego
nawróceniu, było podstawą autorytetu Pawła jako apostoła, dawało mu autorytet w Kościele, w jego
praktyce i nauczaniach, równy autorytetowi pozostałych apostołów.
Potem Paweł przebywał na transjordańskiej pustyni, następnie zaś trzy lata wygłaszał kazanie w Damaszku.
Musiał uciekać do Jerozolimy, gdzie Barnaba, kuzyn Jana Marka, przedstawił go ostrożnym kościelnym
przywódcom. Po kilku tygodniach grupa hellenistów postanowiła zabić apostoła. Wrócił więc do Tarsu, w
południowej Azji Mniejszej, gdzie się urodził. Miasto to było ważnym centrum kosmopolitycznym, spędził
w nim 10 lat. Nie ma żadnych relacji dotyczących tego, co robił w Tarsie. Ostatecznie Barnaba poprosił go,
by pojechał do Antiochii pomóc rozszerzać misję wśród pogan. (To tam uczniowie Jezusa zostali po raz
pierwszy nazwani chrześcijanami"). Paweł odwiedził w końcu Jerozolimę z Barnaba, przywożąc fundusze,
którymi zasilił zubożałą wspólnotę kościelną. Potem obaj zostali wysłani przez Kościół w Antiochii na Cypr
i do południowej Galacji; nie wiemy, czy działali wśród Celtów, mieszkających bardziej na północy. Sukces
tej misji oznaczał znaczny napływ pogan do kościołów, co wywołało kryzys tożsamości wielu chrześcijan-
%7łydów. Niektórzy próbowali narzucać pogańskim neofitom praktyki, takie jak obrzezanie i przestrzeganie
praw ustanowionych przez Mojżesza. Paweł w odpowiedzi napisał stanowczy list do Galacjan, podkreślając,
że zbawienia można dostąpić jedynie przez łaskę wiary. Miał na myśli, że zbawienie jest ofiarowane, a nie
zdobywane dzięki religijnym praktykom i rytualnej czystości. W odpowiedzi na ten pierwszy poważny
kryzys teologiczny w chrześcijańskiej społeczności Kościół w Antiochii około 50 roku wysłał Pawła i
Barnabę do Jerozolimy, by przedyskutowali tę sprawę z apostołami i starszymi"14. Rada Jerozolimy
wydała przełomowy wyrok, sformułowany przez przywódcę tamtejszego Kościoła, Jakuba: Dlatego sądzę,
że nie należy czynić trudności tym spośród pogan, którzy nawracają się do Pana. Należy jednak napisać im,
aby powstrzymali się od ofiar składanych bogom, od nierządu, od pokarmów ze zwierząt uduszonych i
krwi"15. Pogańscy wierni powinni tylko powstrzymywać się od składania swoim bogom ofiar z żywności,
od
jedzenia mięsa z uduszonych zwierząt i seksualnej rozwiązłości (być może chodziło tu o małżeństwa
kazirodcze). Wyrok ten, bez wątpienia celowo, akceptował wniosek Pawła, by poganie nie musieli
przestrzegać rytualnych praw Mojżesza. Werdykt Jerozolimy nabrał wielkiego znaczenia wraz ze
zniszczeniem Zwiątyni, kiedy dla wielu %7łydów jej kult zastąpiła wiara w Jezusa. Miał też daleko idące
skutki dla samych %7łydów. Ograniczone wymogi rozwiązywały wiele lokalnych problemów i poprawiały
stosunki między chrześcijanami żydowskiego i nieżydowskiego pochodzenia.
Po wydaniu werdyktu przez radę Paweł kontynuował swoją misję wśród pogan, podróżował po Galacji i w
głąb Grecji, z północy na południe. Zatrzymał się na dwa lata w Koryncie, zakładając tam chrześcijański
Kościół. Pracował też dalej w Azji Mniejszej, przenosząc swoją bazę wypadową do strategicznie
położonego Efezu na wybrzeżu Morza Egejskiego. Okres efeski i ewangelizacja prowincji Azji, trwające od
około 53 do 58 roku, były najważniejszymi misjami Pawła. Założone wtedy kościoły odegrały dużą rolę w
pózniejszych latach; Paweł napisał też w tym okresie wiele listów, w których ustalił podstawy teologiczne
wczesnego Kościoła, uzupełniając istniejące ustne i pisane przekazy o życiu i naukach Chrystusa, niedługo
potem włączone do czterech ewangelii. (Niektórzy badacze sądzą, że Paweł rozwinął poglądy najbardziej
charakterystyczne w chrześcijaństwie, przeniósł je na życie i nauczanie Jezusa, które w pierwotnej postaci
nie byłyby tak radykalne w kwestii istniejących w tamtym okresie form judaizmu; inni badacze nie zgadzają
się z tą teorią). Pod koniec tego okresu, po pożegnaniu w efeskim porcie, Paweł pożeglował do Jerozolimy.
Tam wziął udział w rytuałach świątynnych jako pobożny %7łyd i został aresztowany, kiedy pielgrzymi z
Efezu rozpoznali go, oskarżyli o zbezczeszczenie Zwiątyni i wzniecili zamieszki. Ostatecznie Paweł został
przewieziony dla własnego bezpieczeństwa do Caesarei Maritimy. Tam, między rokiem 58 a 60, przebywał
[ Pobierz całość w formacie PDF ]