[ Pobierz całość w formacie PDF ]
pieniem. Możliwość taką daje w nowoczesnych narzędziach uruchomieniowych tzw.
tryb krokowy, pozwalający na wykonywanie programu instrukcja po instrukcji.
Turbo Pascal pozwala na krokowe wykonywanie programu na dwa sposoby, realizo-
wane odpowiednio poleceniami Trace Into i Step Over z menu Run (lub odpowiada-
jącymi im klawiszami F7 i F8). Różnica pomiędzy obydwoma trybami sprowadza się
do innego sposobu traktowania procedur i funkcji: polecenie Trace Into pozwala na
wejście do wnętrza procedury, zaś Step Over wykonuje ją jako jedną instrukcję.
W obu przypadkach aktualnie wykonywana instrukcja zostaje wyróżniona w tekście
programu kolorowym paskiem. Aby wypróbować działanie trybu krokowego,
skompiluj program Bisekcja (F9) i wykonaj go w obu trybach. Zauważ też, że
132 Turbo Pascal programowanie
wydanie polecenia Program Reset (CTRL-F2) pozwala na zrestartowanie programu, co
może się przydać gdy się okaże, że dalsze jego wykonywanie nie ma sensu.
Powyższa wprawka nie przyniosła chyba żadnych niespodzianek i... niewiele infor-
macji. Tryb krokowy, pozwalający na ustalenie drogi, jaką przebywa wykonanie
programu, nie daje żadnych wskazówek na temat wartości przyjmowanych przez
zmienne, które w większości przypadków są odpowiedzialne za sterowanie pracą
programu, a więc i ewentualne kolizje. Na szczęście podejrzenie zawartości wybranej
zmiennej jest bardzo łatwe: wystarczy do tego polecenie Evaluate/modify (CTRL-F4)
z menu Debug. Jego wydanie powoduje wyświetlenie okienka zawierającego infor-
mację o wartości zmiennej oraz pozwalającego na jej zmianę (tak!).
Rysunek 14. Pole dialogowe Evaluate and Modify
W pole Expression wpisujemy wyrażenie (np. nazwę zmiennej, w naszym przypadku
eps), którego wartość chcemy obejrzeć. Wartość wyświetlana jest w polu Result, zaś
pole New value umożliwia jej zmianę (z czym jednak należy nieco uważać).
Czasami okazuje się, że podejrzaną zmienną należy śledzić cały czas. W takiej sytuacji
zamiast mało wygodnego podglądania poleceniem Evaluate lepiej jest użyć polecenia
Watch (CTRL-F7). Po jego wydaniu (i wpisaniu nazwy odpowiedniej zmiennej lub
wyrażenia w okienku Add Watch) na dole ekranu pojawi się okienko Watches, zawiera-
jące wartości śledzonych zmiennych (w naszym przypadku zmiennej a, czyli lewej
granicy przedziału poszukiwań pierwiastka).
Rysunek 15. Okienko Watches
Ponieważ powrót do okienka edytora zwykle powoduje przysłonięcie okienka Watches,
warto uporządkować układ okienek na ekranie, np. przesuwając je za pomocą myszki
lub wydając polecenie Tile z menu Window.
Dysponując tymi wiadomościami możesz już wykorzystać tryb krokowy i polecenia
podglądania zmiennych do prześledzenia zachowania zmiennej c, będącej bieżącą
wartością pierwiastka.
Jak uruchamiać oporne programy 133
W przypadku większych programów może się okazać, że dotarcie do fatalnej instrukcji
z wykorzystaniem trybu krokowego jest zbyt czasochłonne. W takich sytuacjach
z pomocą przychodzi polecenie Go to cursor (F4), powodujące wykonanie wszystkich
instrukcji aż do miejsca wskazanego kursorem, a następnie przejście do pracy
krokowej. Wykorzystując je możesz łatwo wskoczyć np. do wnętrza funkcji f(x) bez
konieczności wykonywania instrukcji poprzedzających jej wywołanie.
Jeśli powyższe czynności masz wykonywać wielokrotnie, znacznie bardziej użyteczne
od funkcji Go to cursor okazuje się polecenie Add breakpoint z menu Debug (CTRL-
F8). Jego wydanie pozwala na ustawienie w miejscu wskazanym kursorem tzw. punktu
wstrzymania, powodującego zatrzymanie programu po każdorazowym jego osiągnięciu.
Nie dość tego, dodatkowe parametry punktu wstrzymania (Condition i Pass count)
umożliwiają jego warunkowe wykonywanie lub zignorowanie określonej liczby przejść.
Opcje te używane są rzadko i nie będziemy ich tu omawiać; w większości przypadków
użycie punktów wstrzymania sprowadza się do ich ustawiania i usuwania za pomocą
klawiszy CTRL-F8 (odpowiednia instrukcja zostanie wyróżniona w treści programu
kolorowym paskiem). Po dojściu programu do punktu wstrzymania na ogół wystarczy
sprawdzić zawartość podejrzanej zmiennej poleceniem Evaluate lub Add Watch.
Skrótowe omówienie poleceń systemu uruchomieniowego kończy nasze wprowadzenie
do programowania i Turbo Pascala. Dalsze wiadomości zdobędziesz korzystając z bar-
dziej zaawansowanej literatury, a przede wszystkim na drodze praktycznej pisząc
programy. Pamiętaj:
Korzystanie z komputera nie zwalnia od myślenia.
Im większy nacisk położysz na właściwe zaprojektowanie rozwiązania, tym mniej
czasu będziesz musiał poświęcić na jego zaprogramowanie i tym mniejsze szanse, że
będziesz musiał odwoływać się do pomocy środków uruchomieniowych...
Powodzenia!
134 Turbo Pascal programowanie
Literatura
1. A. Marciniak: Turbo Pascal 7.0, NAKOM, Poznań, 1995
2. Tomasz M. Sadowski: Praktyczny kurs Turbo Pascala, Helion, Gliwice 1991, 1993.
3. J. Zahorski: Turbo Pascal 7.0, Helion, Gliwice 1995.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]